Het doel van het Europees programma Justitie (JUST) is bij te dragen tot de verdere ontwikkeling van een Europese rechtsruimte, in het bijzonder door de justitiële samenwerking in burgerlijke en in strafzaken te bevorderen.

Het programma staat open voor alle instanties en entiteiten die wettelijk zijn gevestigd in de lidstaten van de Europese Unie (EU), de landen van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA), de kandidaat-lidstaten, de potentiële kandidaat-lidstaten en de landen die tot de EU toetreden. Commerciële instanties en entiteiten hebben alleen samen met niet-commerciële organisaties of openbare organisaties toegang tot het programma.

Om de algemene doelstelling te verwezenlijken, heeft het programma de volgende specifieke doelstellingen:

• facilitering en ondersteuning van justitiële samenwerking in burgerlijke en strafzaken, en bevordering van de rechtsstaat en van de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechterlijke macht, onder meer door ondersteuning van het streven naar effectievere nationale rechtsstelsels en een effectievere tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen;
• ondersteuning en bevordering van justitiële opleidingen om zo te komen tot een gemeenschappelijke juridische en justitiële cultuur alsook een cultuur die is gebaseerd op de rechtsstaat, en ondersteuning en bevordering van de consistente en effectieve uitvoering van de rechtsinstrumenten van de Unie die relevant zijn in de context van het programma;
• facilitering van daadwerkelijke en niet-discriminerende toegang tot de rechter voor iedereen en van de toegang tot doeltreffende rechtsmiddelen, onder meer langs elektronische weg (e-justitie), door efficiënte burger- en strafrechtelijke procedures te bevorderen en door de rechten van alle slachtoffers van misdrijven alsook de procedurele rechten van verdachten en beklaagden in strafprocedures te bevorderen en te ondersteunen.

In het kader van het programma worden onder meer de volgende soorten acties gefinancierd:

• bewustmaking en verspreiding van informatie ter verbetering van de kennis over het beleid en het recht van de Unie, met inbegrip van het materieel en procesrecht, inzake instrumenten voor justitiële samenwerking, over de relevante rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie en over rechtsvergelijking en Europese en internationale normen, met inbegrip van de interactie tussen verschillende rechtsgebieden;
• wederzijds leren en de uitwisseling van goede praktijken tussen belanghebbenden om zo de kennis en het wederzijds begrip van het burgerlijk recht en het strafrecht en van de rechtsstelsels en de justitiële systemen van de lidstaten, met inbegrip van rechtsstatelijkheid en toegang tot de rechter, te versterken, en om zo het wederzijds vertrouwen te bevorderen;
• analyse- en monitoringactiviteiten ter verbetering van de kennis van en het inzicht over mogelijke belemmeringen voor de goede werking van de Europese rechtsruimte, en ter verbetering van de tenuitvoerlegging van het recht en de uitvoering van het beleid van de Unie in de lidstaten, met activiteiten als de verzameling van gegevens en statistieken; het ontwikkelen van gemeenschappelijke methoden en, waar passend, van indicatoren of van benchmarks; studies, onderzoek, analyses en enquêtes; evaluaties; effectbeoordeling; en het opstellen en publiceren van handleidingen, verslagen en educatief materiaal;
• opleiding van relevante belanghebbenden ter verbetering van hun kennis van het recht en het beleid van de Unie, met inbegrip van het materieel en procesrecht, de grondrechten, het gebruik van Unie-instrumenten voor justitiële samenwerking, de relevante rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie, de rechtstaal en rechtsvergelijking;
• ontwikkeling en onderhoud van informatie- en communicatietechnologie (ICT) en van e-justitie-instrumenten, met inachtneming van de privacy en gegevensbescherming, om zo de efficiëntie van justitiële systemen en de samenwerking tussen die systemen te verbeteren met behulp van ICT, met inbegrip van grensoverschrijdende interoperabiliteit van systemen en programmatuur;
• ontwikkeling van de capaciteit van belangrijke netwerken op Europees niveau en Europese justitiële netwerken, met inbegrip van netwerken die krachtens het Unierecht zijn opgericht, om zo te komen tot een effectieve toepassing en handhaving van het Unierecht, teneinde het recht, de waarden, de beleidsdoelstellingen en de strategieën van de Unie op de onder het programma vallende gebieden te bevorderen en verder te ontwikkelen;
• ondersteuning van organisaties uit het maatschappelijk middenveld en belanghebbenden in de non-profitsector die actief zijn op de onder het programma vallende gebieden, zodat zij beter kunnen reageren op ontwikkelingen en beter voor de belangen van hun leden kunnen opkomen, en om ervoor te zorgen dat alle burgers adequate toegang hebben tot hun diensten, adviesactiviteiten en ondersteuningsactiviteiten, wat ook ten goede zal komen van de versterking van de democratie, de rechtsstaat en de grondrechten;
• bevordering van de kennis over het programma, en de verspreiding, overdraagbaarheid en transparantie van de resultaten ervan, en bewerkstelligen dat zoveel mogelijk burgers betrokken raken bij het programma, onder meer door het organiseren van discussiefora voor belanghebbenden.

Ter uitvoering van het programma stelt de Commissie jaarlijkse werkprogramma’s vast, met daarin onder meer de te ondersteunen acties en de subsidiabiliteits-, selectie- en gunningscriteria.

De hoogte van de bijdrage wordt per geval bepaald.

Aanvragen kunnen na publicatie van een oproep tot het indienen van voorstellen worden ingediend bij de Europese Commissie.

Laatst gewijzigd op 2021-11-23 — Drie nieuwe oproepen